YEREL YÖNETİMLER ve INTERNET
Birgül Ayman GÜLER
Türkiye’de yerel yönetimler, gayrı safi milli hasıla içinde %3, konsolide bütçe gelirleri içinde %15 büyüklüğünde yer tutmaktadır. Yerel yönetimlerin kamu bütünü içindeki payı 1980’li yıllardan bu yana giderek artmaktadır. 1980 ve 1990’lı yıllar boyunca hükümet politikaları, yerel yönetimlere daha fazla kaynak ve yetki aktarma tercihi doğrultusunda olmuştur. 2000’li yıllar da aynı eğilimle açılmıştır. TBMM gündeminde bulunan yerel yönetim yasa tasarısı, bu eğilim doğrultusunda hazırlanmış bulunmaktadır.
Çok sayıda, ülke yüzeyine dağılmış ve özerklik özelliğine sahip olan yerel yönetimler sisteminin giderek artan önemi, bu kesimde hem yereldeki yönetim süreçlerinin hem de bunların merkezi yönetim ile ilişkilerinin internete taşınmasının önemini de artırmaktadır.
I. Yerel Yönetim Sisteminin Genel Yapısı
Türkiye’de yerel yönetim sistemi il, kent, köy ve bu üç birim arasında işlevsel ortaklıklar anlamına gelen birliklerden oluşur. Birinci kademede, kentlerin yönetim birimi olan belediyeler ile kırsal yerleşmelerin yönetim birimi olan köy muhtarlıkları vardır. İkinci kademede il temelinde il özel idaresi yer alır. Yerel yönetim birlikleri, bu üç yerel yönetim türü arasında bir ya da birkaç amaçla kurulmuş olan yapılardır. Ülke genelinde 81 il özel idaresi, 3226 belediye, 35.000 köy ve 1079 (bu sayı kesin değildir) yerel yönetim birliği etkinlik göstermektedir.
İl özel idarelerinde kararlar her ilde ilçeleri temsil etmek üzere beş yıl için seçilmiş üyelerden oluşan il genel meclisi tarafından alınmakta, kararların yürütülmesi il özel idaresinin de başı olan il valisi tarafından gerçekleştirilmektedir. İlin, belediyeler dışında kalan kırsal alanlarına dönük hizmet veren bu birimlerin, yerel yönetim sistemi içinde ağırlıklı bir yere sahip olduklarını söylemek güçtür. İl özel idareleri, mülki idare amirliği sisteminin yedeğinde çalışan yapılar olarak tanımlanabilir. Ülke genelinde toplam 3.000 meclis üyesince alınan kararlar, yine ülke genelinde toplam 5.000 civarında personel eliyle uygulamaya geçirilmektedir. Bir ölçü olmak üzere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamından yerel yönetimlere ayrılan payları kullanırsak, 2000 mali yılı sonunda, bu payların %15’i özel idarelere, %85’i belediyelere aktarılmıştır. Aynı yıl il özel idareleri, konsolide bütçe gelirlerine oranla %1.1 büyüklüğünde kaynak kullanmışlardır.
Köyler, 15 milyon civarında yurttaşın yönetimini gerçekleştiren kırsal yerleşme yönetimleridir. Köylerde hemen her türlü kamu hizmeti asıl olarak merkezi yönetim kurum ve kuruluşları tarafından görülmekte, köy muhtarlıkları kendilerine ait yapılaşmış bürokratik bünyelere sahip olmaktan uzak bulunmaktadır.
Birliklerin önemli bölümü, ortakları yerel yönetimler olmakla birlikte, kaymakamlıklar tarafından kurulmuş yapılardır. Bunlar “köylere hizmet götürme birlikleri” olarak adlandırılmaktadır. Bir diğer bölüm birlik, “sulama birliği” olarak iş görmektedir. Birlikler toplamı içinde kentsel altyapı birlikleri, oldukça sınırlı sayıdadır. Yerel yönetim birlikleri, yerel yönetim sistemi içinde “türev” varlıklar olarak önemli bir başlık oluşturmakla birlikte, toplam yerel yönetim gelir – gider yapısı içinde ya da toplam personel varlığı içinde kayda değer bir büyüklük oluşturmaz.
Yerel yönetim sistemi içinde en ağırlıklı tür, kentsel yerleşmelerin yönetimi olan belediyelerdir. Belediyelerde karar organı olarak iş gören belediye meclislerinde, ülke genelinde toplam 34.241 seçilmiş üye bulunmakta, belediye ana bünyesinde 300.000 civarında personel istihdam edilmektedir. Personel sayısına, belediye bağlı kuruluşları ile belediye şirketlerinde çalışanlar da eklendiğinde, toplam yarım milyona yakın bir istihdamdan söz etmek mümkün olabilmektedir. 2000 yılı itibariyle belediyeler, 4 katrilyon TL büyüklüğünde bir kamu kaynağı yönetmişlerdir. Aynı yıl, konsolide bütçe gelirleri toplamı 33 katrilyon TL.dir. Buna göre belediye gelirleri, konsolide bütçe gelirlerinin %12’si büyüklüğünde olmuştur.
Internet, tüm yerel yönetim türleri bakımından önem taşımakla birlikte, köy ve il özel idarelerinden çok belediyeler dünyasında daha fazla ön plana çıkmıştır.
II. Yerel Yönetimler ve Merkezi Yönetim
Yerel yönetimler, Anayasa gereğince, özerk yönetim birimleridir; merkezi yönetimin hiyerarşik denetimi altında değil, vesayet denetimi altında iş görürler. Merkezi yönetimin bu birimler üzerindeki vesayetinin içeriği ve sınırları yasa ile açıkça belirlenmek zorundadır. Merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasındaki ilişkide politika geliştirme – planlama – eşgüdüm – rehberlik ana ekseni oluşturur. Ülke yüzeyine dağılmış çok sayıda yerel yönetim biriminin hukuka uygun, bir-örnek, dengeli, eşit ve verimli kamu hizmeti sunmasını sağlamak, merkezi yönetimin başlıca görevlerinden biridir.
Farklı sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerine sahip bölgelerde bulunan, farklı üretim temeline ve farklı nüfus büyüklüklerine sahip olan çok sayıda yerel birim için en uygun ortak genel kuralları ya da temel politikaları geliştirmek, öncelikle, yeterli genişlik ve derinlikte güvenilir veri ve bilgilere sahip olmayı gerektirir. Oysa ülkemizde, toplam köy sayısı bilgisi dahi tartışmalı durumdadır; faal durumda olan yerel yönetim birlikleri sayısı konusunda kesin bir bilgimiz yoktur; doğal olarak, örneğin Emlak Vergisi ile Çevre Temizlik Vergisi’nin farklı bölgeler ve farklı gelir grupları üzerinde yarattığı etkileri saptamak gibi daha ince analizler yapmayı sağlayacak türden verilere sahip olduğumuzu söylemek oldukça güçtür. Bu durum, genel olarak politika geliştirme bakımından zayıflıklara yol açtığı gibi, Marmara Depremi örneğinde yaşandığı üzere, kriz durumlarında onarılması güç yönetsel boşluklar yaşanmasına neden olmaktadır.
Internet, merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasında doğru ve güncel veri - bilgi hattı kurulmasını mümkün hale getirerek, devlet örgütlenmesi ve işleyişinin bu kritik ekseninde yaşanan boşlukları ortadan kaldırma olanağı vermektedir.
Böyle bir eksenin ideal inşası, en alttaki birimlerde otomasyon ve internet ağının kurulması; bunların birbirleriyle ve üst yönetim kademeleriyle bağlanması; bir örümcek ağları sisteminin yerel parçadan merkezi parçaya uzanmasıdır. Ancak pratik yaşamda sahip olunan olanaklar, ideal inşa için yeterli değildir. Bu durumda, aşağıdan yukarıya - özelden genele inşa sürecinin gerçekleşmesini beklemek sözkonusu olamayacağına göre, ideal modele erişinceye kadar, modelin şu ya da bu parçası için çaba göstermek gerekir.
III. E-Devlet İçinde E-Yerel Yönetim Çalışmalarının Genel Görünümü
Çeşitli araştırma ve teknoloji enstitüleri, üniversitelerin ilgili bölümleri, merkezi yönetimin çeşitli kurum ve kuruluşları, e-yerel yönetim inşası çerçevesinde sayılabilecek çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
İçişleri Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon (APK) Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen İl Envanteri Çalışması (İLEMOD), merkezi yönetimin taşra mülki kademeleri ile veri alış-verişini gerçekleştirmek amacıyla sürdürülmektedir. Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı gibi başlıca bakanlıklar, hizmet alanlarına ilişkin olarak merkez - taşra birimleri arasında veri akışını bu ortamda düzenlemeye dönük çalışmalar yürütmektedirler. Öte yandan, tek tek belediyeler kendi bünyelerinde otomasyon temelini atmaya başlamış ve bünyeleri içinde kent bilgi sistemi olarak anılan ağlar kurmaya girişmiş durumdadırlar. 1996 yılından başlayarak, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) gibi kurumların, belediyelerin bu çabalarına rehberlik edecek türden bir "kent bilgi sistemi modeli" geliştirme arayışına girdikleri görülmektedir.
Yerel yönetimler sisteminde ve merkezi - yerel yönetim ilişkileri ekseninde birbirinden ayrı atılan adımların ve edinilen deneyimin, öncelikle ortak bir iletişim havuzunda toplanması; daha sonra bu çalışmaların eşgüdümlenmesi ve planlanması gerekmektedir.
Ülke yüzeyine dağılmış, çok sayıda ve özerk yerel yönetim birimlerince sürekli edinilen deneyimin ortak iletişim havuzunda paylaşılması gereksinmesi, 2001 yılından bu yana YERELNET ile karşılanmaya başlanmıştır. YerelNet, Devlet Planlama Teşkilatı ve TODAİE - YYAEM işbirliği ile bir kamu projesi olarak doğmuş ve yürütülmüştür.
Merkezi - yerel yönetimler arasındaki veri-bilgi akışı ilişkisi ise, 2000 yılı sonunda, İçişleri Bakanlığı - TODAİE çalışması sonunda, yine bir kamu projesi olarak, 2001 yılında başlayan YERELBİLGİ çalışması temelinde kurulmaktadır.
YerelNet ve YerelBilgi, bu panelde ayrı bildirilerin konusudur.
IV. Belediyeler ve Internet: Uygulamada Durum
Yerel yönetim sistemi içinde en ağırlıklı yere sahip olan belediyelerde, diğer herhangi bir örgütte olduğu gibi, süreç beş aşamalı ilerlemektedir.
1. Bilgisayarlaşma
2. Otomasyon
3. Internet kullanıcılığı
4. Web site kurma
5. Yönetimi internete taşıma
Bilgisayarlaşma. Toplam 3064 belediyeye (belediyelerin %95'i) ait veriler üzerinde yapılan çalışmaya göre, Türkiye'de 2100 belediye (%69) bilgisayara sahiptir. Bilgisayarların %95'lik bölümü, yeterli asgari teknik özelliklere sahiptir.
Otomasyon düzeyi. Otomasyon terimi ile mali işler, su ücreti - vergi tahsilatı gibi işlerin belli yazılımlar temelinde bilgisayar ortamına geçirildiği ve işlerin bu ortamda yürütüldüğü sistem kastedilmektedir. Belediyelerin 903'ü (%30'u) otomasyona sahip olduğunu belirtmektedir. Bu sayı, bilgisayarı olan belediyeler toplamı içinde değerlendirilirse, otomasyon oranı %43 düzeyindedir.
Bildirime dayalı bu değerleri, bünye içinde "bilgi işlem birimi varlığı" ile test etmek mümkündür. Kendi bünyesinde bu tür bir birim kurmuş olan belediyelerin sayısı 381'dir. Bilgi işlem birimi sahipliğine gönderme yapılarak bakılınca, otomasyon süreci içindeki belediye oranının %12 olduğu görülür.
Bilgisayarlaşma ve otomasyon durumu, hizmet satın alınan özel şirketler bilgisi ile birleştirilerek değerlendirilebilir. Belediyelerin %51'i, bilgisayarı olan belediyelerin ise %75'i, bir özel şirketten hizmet desteği almaktadır. Piyasadan yüksek oranda hizmet alımı yapılmakta, ancak bu alımlar belediyelerde otomasyon düzeyini yakalama anlamına gelmemektedir. Belediyelerden bir şirket ile birlikte çalışanların sayısı 1569 iken, otomasyon düzeyinde olduğunu söyleyen belediye sayısı 903'de kalmaktadır.
Piyasada toplam 172 şirket etkinlik göstermektedir. Şirketlerden en büyük ilk 10’u, bir şirketten destek alan toplam 1569 belediyenin 1228’inde (%78), ilk beşi ise 949 belediyede (%60) iş yapmaktadırlar. Geriye kalan 341 belediyede 162 ayrı şirket çalışmaktadır.
Internet kullanımı. Ülke genelinde tüm belediyelerin yalnızca 467'si (%15’i) internet bağlantısı yapmış, internete erişim sağlamış durumdadır. Bilgisayara sahip belediyeler arasında bu oran %22 düzeyindedir. Internete erişimin hemen hemen tümü "dial-up" sağlanmıştır.
Bilgisayarlaşma, otomasyon, şirket desteği ve internet kullanımı, bölgelere göre değerlendirildiğinde, en yüksek oranların Marmara Bölgesi’nde yerleşik olan belediyelerde olduğu görülmektedir. Sosyo-ekonomik bakımdan gelişmiş bölgelerde yer alan belediyeler, bilgisayar altyapısı bakımından daha gelişkin durumdadır. Marmara belediyelerinde bilgisayarlaşma %90 düzeyindedir. Bilgisayara sahip olan belediyeler bütününde otomasyon %54, internet kullanımı %26, bir şirketten destek alma %91 düzeyindedir. Bu değerlerin en düşük oranlar sergilediği belediyeler ise, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yer alanlardır. Bu bölgelerde bilgisayarlaşma oranı sırasıyla %43 ve %53, otomasyon %21 ve %28, internet kullanımı %13 ve %18, bir şirketten destek alma %42 ve %53 düzeyindedir. (Ek-I)
Büyük nüfusa sahip yerleşmelerin belediyeleri, nüfusu daha düşük küçük belediyelere oranla üstün durumdadır. Bununla birlikte, nüfus dilimleri bakımından bir kırılma beklemek boşunadır. En küçük belediyelerde bilgisayarlaşma %55 düzeyindedir; oran belediye büyüdükçe yükselmektedir. Tüm nüfus dilimlerinde sahip olunan bilgisayarların asgari teknik özellikleri %90 oranlarında tatmin edicidir. Ancak bu durum, internet kullanımı sözkonusu olduğunda değişmektedir. İnternet kullanımı, bilgisayara sahip belediyeler için en küçük belediyelerde %12’den başlamakta, belediye büyüdükçe yavaşça artmakta, en büyük belediyelerde %63’e erişmektedir. Şirketten destek alma ise, bu özelliklerin tersinedir. Tüm nüfus dilimlerinde bir şirketten destek alma, bilgisayarı olan belediyeler genelinde %64-%86 oranlarındadır. Bu oran sıralamasında küçükten büyüğe artma eğilimi yoktur. (EK-II)
Yönetsel türler bakımından, şirketten destek dışında, tüm özelliklerde, yüksek oranlardan düşük oranlara doğru sıralama büyükşehirler, bunlara bağlı belediyeler, il merkezi, ilçe merkezi ve kasaba belediyeleri biçimindedir. Bir özel şirketten destek alma, büyükşehirlerde düşük iken, kasaba belediyelerinde oldukça yüksektir. (EK – III)
Belediye başkanının seçildiği partiye göre değerlendirme, en yüksek bilgisayarlaşma oranının %88 ile HADEP, en düşük bilgisayarlaşma oranının ise %48 ile BBP’li belediyelerde olduğunu göstermektedir. Internet kullanımı bakımından en yüksek oran %32 ile DSP’li belediyelerdedir. Bir şirketten destek alma bakımından da en yüksek oran %86 ile yine DSP’li belediyelere aittir. (EK-IV)
Web site kurmak. Bir web siteye sahip olan belediye sayısı, kesin olarak saptanamamış olmakla birlikte, 150’ye yakındır. Toplam belediyeler içinde %5'in altında kalan bu kesimin büyük bölümü sistemde "bld.gov.tr" uzantısı ile yer almışsa da, içlerinde Türkiye tescili alınmaksızın kurulmuş kimi siteler de vardır.
Belediye web siteleri, genel olarak bir tür "tanıtım broşürü" niteliği taşımakta, güncellemesi sürdürülen sitelerde ise "e-reklam" ya da "e-bülten" görüntüsü ağır basmaktadır.
Web sitelerin bir başka özelliği, “insansız” olmasıdır. Sitelerde ne kentliler ne personel ne de seçilmişler vardır. İnsan figürü olarak görülen tek unsur, belediye başkanlarının kürsü üzerinden yükselen seslenişleridir.
Bunlardan daha önemli olan bir diğer özellik, web sitelerin halkın doğrudan denetimine olanak verecek biçimde, belediye meclis ve encümen toplantıları gündemlerine; meclis ve encümen karar metinlerine yer vermemesidir. Karar süreci, web sitelerinden oldukça uzakta tutulmaktadır. Benzer biçimde, belediye bürokrasisinin denetime açıklığı da kovalanan amaçlar arasında yer almamaktadır. Sitelerde örgüt şemaları yer almakta, bu örgütleri düzenleyen yönetmelik maddeleri sıralanmakta, buna karşın o birimce yapılan işin amacı; işin yürütümünde görev alanlara ilişkin bilgi; o birimin faaliyetlerine ilişkin raporların sunumu; vb... araçlar sunulmamaktadır. Benzer biçimde, belediye bütçeleri ile kesin hesaplarını web sitelerinde görmek pek mümkün değildir.
Web siteler, belediyelerin internete tek yanlı açılmış yüzleri durumundadır.
Yönetimi internete taşımak, belediyeler için, kent bilgi sistemi tabanında yükselmek olarak adlandırılabilir. Belediyeler dünyasında bu aşamanın henüz arayışlardan ibaret olduğunu söylemek gerekir.
V. Yerel Yönetimlerde Internete Taşınmak Nasıl Anlaşılmalıdır?
Yerel yönetimlerde, daha somut olarak belediyelerde internete taşınan unsur hizmetler değil, yönetimdir. Hizmet, bir kurumun yetkileri arasında değil, görevleri arasında sayılmış işler demektir. Örneğin, su sağlamak belediyelerin görevidir; buna karşılık su sağlama hizmeti karşılığında su ücreti tahsil etmek, belediyelere yetki olarak tanınmıştır. Benzer biçimde, Emlak Vergisi almak ya da İşyeri Açma Ruhsatı vermek görev değil, yetkidir. Bu yetkiler, belediyelerin kent planlama ve planı uygulama görevinden doğar.
Belediye düzleminde internete taşınma süreci, temel olarak üç temel boyuttan oluşur:
(1) Belediye içi mali, personel, yazı işleri, imar planlaması, vb. yönetim süreçlerinin otomasyonu,
(2) Kentte yaşayanların şikayet, istek ve görüş bildirimlerinin; belediye yetki alanındaki iş ve işlemler konusunda bilgi alma istemlerinin; belediyeden işyeri açma, proje onaylatma gibi ruhsat - izin alma - onay başvurularının; belediye tarafından tahsil edilen yasal ödemelerin internet üzerinden yapılması,
(3) Yerel yönetime ilişkin temel veri ve bilgilerin, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile bağlantılandırılarak paylaşılması.
Her üç boyut, hizmetin kendisine değil; hizmet üretme sürecinin yönetimine aittir. Bu açıdan internete taşınmanın sonuçları, asıl olarak yönetim süreçlerinin iyileştirilmesi, hızlandırılması, maliyetlerin düşürülmesidir. Doğrudan etki yönetme eylemi üzerindedir.
Kuşkusuz, yönetme ediminde iyileşme, sunulan gerçek hizmetler üzerinde iyileştirici etkiler yapar.
Ancak, "internete taşınma"nın hizmetleri değil yönetimi taşımak anlamına geldiğini açıkça ortaya koymak, belediyeler özelinde kent bilgi sistemlerinin gerçekçi ve doğru biçimde algılanmasını, tasarlanmasını ve beklentilerin buna uygun formüle edilmesini sağlayacağı için büyük önem taşımaktadır.
SONUÇ
Yerel yönetimlerde bilgisayarlaşma yaygın olarak sağlanmış durumdadır. Buna karşın bünye içi otomasyon düzeyi oldukça sınırlıdır. Yerel yönetimlerin internet erişimi düşük, kendi bünyelerini internete taşıma oranları ise çok düşüktür.
Yerel yönetimler ile merkezi yönetim kurum ve kuruluşları arasındaki iletişim ve ilişkiler, henüz internet üzerine taşınmamıştır. Bu kesim, geleneksel yazışma yöntemi ile çalışmayı sürdürmektedir.
Yerel yönetim dünyası, yazılım desteğini büyük ölçüde piyasadan karşılamaya çalışmaktadır. Özel sektörden sağlanan destek, otomasyon sürecinin ve internete taşınma hedefinin oldukça gerisindedir. Bir başka deyişle, piyasanın mevcut yapısı, yerel yönetimlerin gereksinmelerini karşılayabilecek yeterlilikten uzak durumdadır.
Parça parça sürdürülen "model geliştirme" çalışmalarının etkili bir biçimde birleştirilerek yönlendirilmesi, sürecin planlı bir biçimde geliştirilmesi gerekmektedir.
E-yerel yönetim ya da yerel yönetimleri internete taşımak, bu birimlerin hizmetlerini değil hizmetlerin yönetimini internete taşımaktır. Tanımın bu doğrultuda düzeltilmesi, yerel yönetimlerin internet aracından nasıl ve niçin yararlanacaklarını açık bir biçimde anlamaları ve beklentilerin bu açıklık temelinde inşasını kolaylaştıracağı için gerekli görünmektedir.
EK – I: BÖLGELERE GÖRE
BELEDİYELERDE BİLGİSAYAR ALTYAPISI
Belediye Sayısı | Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
AKDENİZ | 286 | 106 | 270 | 16 | 70 | 216 | 43 | 243 | 223 | 63 | 111 | 175 |
DOĞU ANADOLU | 141 | 126 | 127 | 14 | 26 | 115 | 21 | 120 | 75 | 66 | 39 | 102 |
EGE | 436 | 110 | 416 | 20 | 108 | 328 | 65 | 371 | 377 | 59 | 219 | 217 |
GÜNEYDOĞU | 85 | 112 | 82 | 3 | 12 | 73 | 19 | 66 | 36 | 49 | 19 | 66 |
İÇANADOLU | 441 | 286 | 414 | 27 | 88 | 353 | 67 | 374 | 284 | 157 | 181 | 260 |
KARADENİZ | 339 | 182 | 322 | 17 | 68 | 271 | 52 | 287 | 236 | 103 | 133 | 206 |
MARMARA | 372 | 42 | 364 | 8 | 95 | 277 | 114 | 258 | 338 | 34 | 201 | 171 |
TÜRKİYE | 2100 | 964 | 1995 | 105 | 467 | 1633 | 381 | 1719 | 1569 | 531 | 903 | 1197 |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
Yüzde | Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
AKDENİZ | 73% | 27% | 94% | 6% | 24% | 76% | 15% | 85% | 78% | 22% | 39% | 61% |
DOĞU ANADOLU | 53% | 47% | 90% | 10% | 18% | 82% | 15% | 85% | 53% | 47% | 28% | 72% |
EGE | 80% | 20% | 95% | 5% | 25% | 75% | 15% | 85% | 86% | 14% | 50% | 50% |
GÜNEYDOĞU | 43% | 57% | 96% | 4% | 13% | 87% | 21% | 79% | 42% | 58% | 21% | 79% |
İÇANADOLU | 61% | 39% | 94% | 6% | 20% | 80% | 15% | 85% | 64% | 36% | 41% | 59% |
KARADENİZ | 65% | 35% | 95% | 5% | 20% | 80% | 15% | 85% | 70% | 30% | 39% | 61% |
MARMARA | 90% | 10% | 98% | 2% | 26% | 74% | 31% | 69% | 91% | 9% | 54% | 46% |
TÜRKİYE | 69% | 31% | 95% | 5% | 22% | 78% | 18% | 82% | 75% | 25% | 43% | 57% |
Kaynak: YerelBilgi Projesi Bilgisayar Altyapı Anket Çalışması Sonuçları, YYAEM Ankara, 20 Ekim 2001. Türkiye’de toplam belediye sayısı 3216’dır; bu değerlendirme toplam 3064 belediye (%95) üzerinde yapılmıştır.
EK – II: NÜFUS BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRE
BELEDİYELERDE BİLGİSAYAR ALTYAPISI
Belediye Sayısı | Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
0-2000 | 204 | 170 | 178 | 26 | 25 | 179 | 13 | 191 | 131 | 73 | 73 | 131 |
2.000-5.000 | 1017 | 638 | 957 | 60 | 176 | 841 | 81 | 936 | 725 | 292 | 384 | 633 |
5.000-10.000 | 338 | 107 | 325 | 13 | 69 | 269 | 39 | 299 | 268 | 70 | 163 | 175 |
10.000-20.000 | 205 | 31 | 200 | 5 | 43 | 162 | 37 | 168 | 166 | 39 | 92 | 113 |
20.000-50.000 | 152 | 11 | 152 | 0 | 58 | 94 | 68 | 84 | 131 | 21 | 79 | 73 |
50.000-100.000 | 74 | 4 | 74 | 0 | 36 | 38 | 50 | 24 | 60 | 14 | 44 | 30 |
100.000-250.000 | 63 | 0 | 62 | 1 | 30 | 33 | 53 | 10 | 52 | 11 | 41 | 22 |
250.000- + | 47 | 3 | 47 | 0 | 30 | 17 | 40 | 7 | 36 | 11 | 27 | 20 |
TÜRKİYE | 2100 | 964 | 1995 | 105 | 467 | 1633 | 381 | 1719 | 1569 | 531 | 903 | 1197 |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
Yüzde Olarak | Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
0-2000 | 55% | 45% | 87% | 13% | 12% | 88% | 6% | 94% | 64% | 36% | 36% | 64% |
2.000-5.000 | 61% | 39% | 94% | 6% | 17% | 83% | 8% | 92% | 71% | 29% | 38% | 62% |
5.000-10.000 | 76% | 24% | 96% | 4% | 20% | 80% | 12% | 88% | 79% | 21% | 48% | 52% |
10.000-20.000 | 87% | 13% | 98% | 2% | 21% | 79% | 18% | 82% | 81% | 19% | 45% | 55% |
20.000-50.000 | 93% | 7% | 100% | 0% | 38% | 62% | 45% | 55% | 86% | 14% | 52% | 48% |
50.000-100.000 | 95% | 5% | 100% | 0% | 49% | 51% | 68% | 32% | 81% | 19% | 59% | 41% |
100.000-250.000 | 100% | 0% | 98% | 2% | 48% | 52% | 84% | 16% | 83% | 17% | 65% | 35% |
250.000- + | 94% | 6% | 100% | 0% | 63% | 37% | 85% | 15% | 76% | 24% | 57% | 43% |
TÜRKİYE | 69% | 31% | 95% | 5% | 22% | 78% | 18% | 82% | 75% | 25% | 43% | 57% |
Kaynak: YerelBilgi Projesi Bilgisayar Altyapı Anket Çalışması Sonuçları, YYAEM Ankara, 20 Ekim 2001. Türkiye’de toplam belediye sayısı 3216’dır; bu değerlendirme toplam 3064 belediye (%95) üzerinde yapılmıştır.
EK – III: YÖNETSEL TÜRE GÖRE
BELEDİYELERDE BİLGİSAYAR ALTYAPISI
Belediye Sayısı | Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
Büyükşehir Bld. | 15 | 0 | 15 | 0 | 12 | 3 | 12 | 3 | 9 | 6 | 6 | 9 |
BŞB - İlçe Bld. | 74 | 2 | 74 | 0 | 38 | 36 | 58 | 16 | 65 | 9 | 51 | 23 |
İl Merkezi Bld. | 62 | 1 | 62 | 0 | 31 | 31 | 48 | 14 | 48 | 14 | 36 | 26 |
İlçe Merkezi Bld. | 607 | 164 | 585 | 22 | 146 | 461 | 138 | 469 | 477 | 130 | 279 | 328 |
Kasaba Bld. | 1342 | 796 | 1259 | 83 | 240 | 1102 | 125 | 1217 | 970 | 372 | 531 | 811 |
TÜRKİYE | 2100 | 963 | 1995 | 105 | 467 | 1633 | 381 | 1719 | 1569 | 531 | 903 | 1197 |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | |
Yüzde Olarak | Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
Büyükşehir Bld. | 100% | 0% | 100% | 0% | 80% | 20% | 80% | 20% | 60% | 40% | 40% | 40% |
BŞB - İlçe Bld. | 97% | 3% | 100% | 0% | 51% | 49% | 78% | 22% | 88% | 12% | 69% | 69% |
İl Merkezi Bld. | 98% | 2% | 100% | 0% | 50% | 50% | 77% | 23% | 77% | 23% | 58% | 58% |
İlçe Merkezi Bld. | 79% | 21% | 96% | 4% | 24% | 76% | 23% | 77% | 79% | 21% | 46% | 46% |
Kasaba Bld. | 63% | 37% | 94% | 6% | 18% | 82% | 9% | 91% | 72% | 28% | 40% | 40% |
TÜRKİYE | 69% | 31% | 95% | 5% | 22% | 78% | 18% | 82% | 75% | 25% | 43% | 43% |
Kaynak: YerelBilgi Projesi Bilgisayar Altyapı Anket Çalışması Sonuçları, YYAEM Ankara, 20 Ekim 2001. Türkiye’de toplam belediye sayısı 3216’dır; bu değerlendirme toplam 3064 belediye (%95) üzerinde yapılmıştır.
EK – IV: BELEDİYE BAŞKANININ PARTİSİNE GÖRE
BELEDİYELERDE BİLGİSAYAR ALTYAPISI
| Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
ANAP | 544 | 207 | 516 | 28 | 109 | 435 | 80 | 464 | 410 | 134 | 241 | 303 |
BAĞIMSIZ | 29 | 23 | 26 | 3 | 4 | 25 | 3 | 26 | 20 | 9 | 12 | 17 |
BBP | 10 | 11 | 10 | 0 | 1 | 9 | 4 | 6 | 5 | 5 | 1 | 9 |
CHP | 237 | 119 | 229 | 8 | 62 | 175 | 42 | 195 | 175 | 62 | 95 | 142 |
DSP | 132 | 51 | 125 | 7 | 42 | 90 | 43 | 89 | 114 | 18 | 69 | 63 |
DYP | 447 | 253 | 414 | 33 | 85 | 362 | 50 | 397 | 337 | 110 | 181 | 266 |
FP | 310 | 161 | 293 | 17 | 71 | 239 | 76 | 234 | 203 | 107 | 128 | 182 |
HADEP | 30 | 4 | 28 | 2 | 6 | 24 | 11 | 19 | 22 | 8 | 10 | 20 |
MHP | 346 | 123 | 339 | 7 | 86 | 260 | 68 | 278 | 273 | 73 | 164 | 182 |
Diğer | 15 | 12 | 15 | 0 | 1 | 14 | 4 | 11 | 10 | 5 | 2 | 13 |
TÜRKİYE | 2100 | 964 | 1995 | 105 | 467 | 1633 | 381 | 1719 | 1569 | 531 | 903 | 1197 |
| | | | | | | | | | | | |
| Bilgisayar Varlığı | Bilgisayar Niteliği | İnternet Varlığı | Bilgiişlem Birimi | Firma Destek | Otomasyon |
Evet | Hayır | Yeterli | Yetersiz | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok | Var | Yok |
ANAP | 72% | 28% | 95% | 5% | 20% | 80% | 15% | 85% | 75% | 25% | 44% | 56% |
BAĞIMSIZ | 56% | 44% | 90% | 10% | 14% | 86% | 10% | 90% | 69% | 31% | 41% | 59% |
BBP | 48% | 52% | 100% | 0% | 10% | 90% | 40% | 60% | 50% | 50% | 10% | 90% |
CHP | 67% | 33% | 97% | 3% | 26% | 74% | 18% | 82% | 74% | 26% | 40% | 60% |
DSP | 72% | 28% | 95% | 5% | 32% | 68% | 33% | 67% | 86% | 14% | 52% | 48% |
DYP | 64% | 36% | 93% | 7% | 19% | 81% | 11% | 89% | 75% | 25% | 40% | 60% |
FP | 66% | 34% | 95% | 5% | 23% | 77% | 25% | 75% | 65% | 35% | 41% | 59% |
HADEP | 88% | 12% | 93% | 7% | 20% | 80% | 37% | 63% | 73% | 27% | 33% | 67% |
MHP | 74% | 26% | 98% | 2% | 25% | 75% | 20% | 80% | 79% | 21% | 47% | 53% |
Diğer | 56% | 44% | 100% | 0% | 7% | 93% | 27% | 73% | 67% | 33% | 13% | 87% |
TÜRKİYE | 69% | 31% | 95% | 5% | 22% | 78% | 18% | 82% | 75% | 25% | 43% | 57% |
Kaynak: YerelBilgi Projesi Bilgisayar Altyapı Anket Çalışması Sonuçları, YYAEM Ankara, 20 Ekim 2001. Türkiye’de toplam belediye sayısı 3216’dır; bu değerlendirme toplam 3064 belediye (%95) üzerinde yapılmıştır.